Kaszubia kluczem do kosmosu? MON o trwających negocjacjach

Konferencję prasową rozpoczęto od aspektu kosmicznego. Axiom Space jest jedną z kilku amerykańskich firm, które pracują nad komercyjną stacją kosmiczną, mającą w przyszłości zastąpić Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Druga część rozmów dotyczyła rozwoju energetyki jądrowej, szczególnie SMR-ów IV generacji.

Przyjęty plan budowy placówki umożliwi rozpoczęcie samodzielnego funkcjonowania na niskiej orbicie okołoziemskiej (LEO) już w 2028 roku. Axiom Space było również organizatorem misji Ax-4 do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, w której udział wziął polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski.

Wicepremier podkreślił, że „Polska jest strefą bezpiecznych inwestycji” oraz łącznikiem między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską. Wskazano również na potrzebę stworzenia środowiska rozwoju dla młodych naukowców z naszego kraju. Szef MON zadeklarował gotowość na inwestycje i tworzenie spółek joint venture. Podobne słowa padły ze strony prezesa firmy Axiom Space.

MON odpowiada na pytania

Kilka dni po spotkaniu skierowaliśmy pytania do resortu obrony o szczegóły rozmowy. Ministerstwo Obrony Narodowej w odpowiedzi napisało, że projekt nowej stacji kosmicznej Axiom Space jest niewątpliwie innowacyjny i warty zaangażowania przez polskie podmioty sektora kosmicznego. Jako kluczowy podmiot w tej sprawie wskazano Polską Agencję Kosmiczną (POLSA), która odpowiada za profilowanie kompetencji polskich podmiotów, m.in. publikując „Katalog polskich podmiotów sektora kosmicznego”.

Resort dodał, że podczas spotkania rozmawiano o potencjalnej inwestycji Axiom Space w Polsce, w ramach realizowanego projektu Zielonego Okręgu Przemysłowego Kaszubia. „Strona amerykańska zadeklarowała na tym spotkaniu gotowość rozważenia umieszczenia zakładów produkujących elementy do nowej Stacji Kosmicznej.” - czytamy w odpowiedzi.

Rozmowy z Amerykanami wciąż trwają, a osobą reprezentującą stronę polską jest doradca szefa MON i koordynator Grupy Roboczej dla Projektu pt. „Zielony Okręg Przemysłowy - Kaszubia”, Maciej Samsonowicz. Dalsze prace w sprawie potencjalnej współpracy z Axiom Space, twierdzi resort, będą prowadzone w ramach tej Grupy Roboczej.

Zielony Okręg Przemysłowy - Kaszubia

Projekt „Kaszubia” został zapowiedziany przez Władysława Kosiniaka-Kamysza wiosną 2025 roku. Według resortu, to strategiczna inicjatywa państwowa o znaczeniu obronnym. Jej celem jest rozwój przemysłu, energetyki i infrastruktury krytycznej na terenie województw pomorskiego, zachodniopomorskiego i kujawsko-pomorskiego.

Od kilku miesięcy odbywają się spotkania Grupy Roboczej, której przewodniczy Maciej Samsonowicz, z udziałem przedstawicieli administracji rządowej, samorządów oraz spółek i instytucji, np. PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., Orlen S.A., PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., PKP S.A. i wiele innych. Przykładowo Budimex jest zainteresowany budową w tym regionie data center. Zainteresowane projektem są również firmy zagraniczne.

Podczas tegorocznego Forum Ekonomicznego w Karpaczu Maciej Samsonowicz poinformował, że w Zielonym Okręgu Przemysłowym Kaszubia mogłyby się znaleźć m.in. Centrum Kompetencji Offshore (budowa kompetencji i technologii związanych z morskimi farmami wiatrowymi, aby zwiększyć tzw. local content i transfer technologii), Dolina Technologii Bezzałogowych (rozwój technologii dronowych m.in. do ochrony instalacji morskich), Dolina Innowacji (ulokowanie centrów danych i rozwój technologii AI), Dolina Wodorowa (rozwój technologii wodorowych).