Europa stworzy sieć satelitów wokół Księżyca

W ostatnich tygodniach firma Viasat dołączyła do programu Europejskiej Agencji Kosmicznej o nazwie Moonlight. Podmiot będzie kierować częścią programu wspólnie z włoskim Telespazio oraz wieloma innymi europejskimi i brytyjskimi podmiotami. Wspólne wysiłki mają na celu stworzenie sieci satelitów komunikacyjnych i nawigacyjnych na orbicie Księżyca.

Viasat będzie odpowiedzialny za zaprojektowanie i rozwój sieci komunikacyjnej, która będzie wspierać misje lądowników księżycowych, łazików, orbiterów, a także innych technologii. Firma zapewni też infrastrukturę naziemną oraz dostarczy terminale dla użytkowników na Księżycu. Viasat zostało wybrane do tego celu przez Brytyjską Agencję Kosmiczną, która jest jednym z głównych uczestników programu Moonlight.

„Moonlight jest jednym z najbardziej przyszłościowych i ekscytujących projektów podejmowanych przez Europejską Agencję Kosmiczną i Brytyjską Agencję Kosmiczną. […] Wraz z Telespazio z niecierpliwością czekamy na wsparcie Agencji Kosmicznych poprzez wykorzystanie naszej technologii i umiejętności operacyjnych, aby niezawodnie i bezpiecznie wspierać przyszłe pokolenia eksploracji kosmosu.” - skomentował Mark Dankberg, prezes i dyrektor generalny Viasat.

Szczegóły programu

Program Moonlight Lunar Communications and Navigation Services (LCNS) to projekt partnerski ESA i konsorcjum branżowego kierowanego przez włoskie Telespazio, przy wsparciu brytyjskiej i włoskiej agencji kosmicznej. Ma on na celu stworzenie infrastruktury, która jest niezbędna do powrotu ludzkości na Księżyc i długoterminowej obecności na nim.

O projekcie mogliśmy usłyszeć już kilka lat temu ze strony Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), natomiast wówczas szczegóły nie zostały jasno sprecyzowane. Wiele wyjaśniło się podczas Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego (IAC) w 2024 r. W trakcie imprezy podpisano umowę o wartości 123 mln EUR na wdrożenie pierwszej fazy programu.

Infrastruktura przewidziana do stworzenia w programie dotyczy łącznie trzech segmentów. Lunar Space Segment obejmie satelity komunikacyjne i nawigacyjne na orbicie Księżyca. Na Lunar Earth Ground Segment przekładać się będą natomiast stacje kontrolne i infrastruktura naziemna. Ostatnim elementem będzie Lunar User Segment, składający się z terminali niezbędnych do walidacji usługi po wejściu konstelacji na orbitę.

Początkowo w skład systemu wejdą cztery satelity komunikacyjne oraz jeden nawigacyjny, co pokryje zapotrzebowanie na południowym biegunie Księżyca – miejscu docelowym dla przyszłych misji Artemis. Usługi komunikacyjne będą wdrażane fazowo, a ich początkowa zdolność ma zostać osiągnięta pod koniec 2028 r. Przewiduje się, że pełne działanie ma zostać osiągnięte do 2030 r.

Pierwszym z kluczowych momentów programu będzie wystrzelenie satelity Lunar Pathfinder, zbudowanego przez firmę Surrey Satellite Technology Ltd (SSTL), który ma służyć jako satelita przekaźnikowy. Jednostka będzie elementem misji lądownika księżycowego Blue Ghost 2 firmy Firefly Aerospace, która ma wystartować w przyszłym roku.

Cel - wrócić na Księżyc

Europejski program Moonlight będzie ważnym wsparciem dla księżycowego programu Artemis, który jest realizowany przez amerykańską agencję kosmiczną NASA, prywatne spółki kosmiczne i partnerów międzynarodowych takich jak ESA. Ma on na celu ustanowienie na Księżycu stałej placówki badawczej, która w długoterminowej perspektywie posłuży do ekspedycji na inne obiekty w Układzie Słonecznym, w tym Mars.

Zanim to jednak nastąpi NASA musi zbudować fundamenty - pierwsze od ponad 50 lat załogowe lądowanie na Srebrnym Globie. Podczas Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego w Mediolanie usłyszeliśmy od ówczesnego administratora NASA - Billa Nelsona - informację o dotrzymaniu terminu misji Artemis II oraz III. Pierwsza z nich miała odbyć się w drugiej połowie 2025 r., natomiast następna pod koniec 2026 r.

W wyniku licznych problemów związanych m.in. z osłoną termiczną kapsuły Orion, problemami w pracach nad rakietą Space Launch System (SLS) oraz wielu innych czynników, NASA podjęła decyzję o zmianie dat na kwiecień 2026 r. i środek 2027 r. Prawdopodobnie nie są to ostatnie opóźnienia, natomiast pojawiają się przesłanki, że nowa administracja NASA może zmienić założenia programu Artemis, aby powrót człowieka na Księżyc nastąpił szybciej.

Źródło: Viasat, ESA, Space24.pl