Polskie satelity wystrzelone. Wojsko zyska nowe zdolności

Flagowa rakieta firmy SpaceX wystartowała o godz. 19:44 czasu polskiego z bazy amerykańskich sił kosmicznych Vandenberg (Kalifornia). Satelity zmierzają teraz na orbitę okołoziemską, na której zostaną rozmieszczone, aby rozpocząć swoją misję. Na pokładzie Falcona 9 znalazły się: satelita firmy ICEYE, konstelacja trzech satelitów PIAST oraz jednostka wrocławskiej firmy SatRev.

Rewolucja dla Wojska Polskiego

Satelita fińsko-polskiej firmy ICEYE jest niezwykle ważnym ładunkiem z punktu widzenia Sił Zbrojnych RP. To pierwsza jednostka pozostająca w pełnej, suwerennej własności Wojska Polskiego. To także pierwszy z trzech satelitów jest wyposażonych w radar z syntetyczną aperturą (ang. Synthetic Aperture Radar – SAR), które zostały zakontraktowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej w ramach programu MikroSAR. Umowa w tym zakresie została podpisana w maju 2025 r.

ICEYE, jako lider, jest odpowiedzialny za dostawę segmentu kosmicznego. WZŁ-1, jako członek konsorcjum, dostarczy segment naziemny wraz z anteną satelitarną na przyczepie. Kontrakt zawiera również opcję zakupu kolejnych trzech satelitów oraz Mobilnego Segmentu Naziemnego. Łączna wartość zawartej umowy to 860 mln PLN brutto.

Warto podkreślić, że satelity radarowe firmy ICEYE mogą obrazować z rozdzielczością 25 cm bez względu na porę dnia i warunki pogodowe. Zatem znacząco zwiększą one wszechstronność i efektywność systemu rozpoznania Sił Zbrojnych RP, umożliwiając uzyskanie pełniejszego obrazu sytuacji operacyjnej.

„Jeżeli chodzi o kolejne satelity, to chcemy, aby trafiły na orbitę w 2026 r. (…) Chcemy dostarczyć Wojsku Polskiemu więcej naszych satelitów, ale nie do nas należy ostateczna decyzja w tej sprawie. Chciałbym podkreślić, że współpraca z Ministerstwem Obrony Narodowej przebiega wyjątkowo dobrze. To partner w pełni zaangażowany, świadomy swoich potrzeb i gotowy je rozwijać, zwłaszcza w obliczu dostrzeganych zagrożeń.” – podkreślił w rozmowie z naszą redakcją Rafał Modrzewski, CEO i współzałożyciel firmy ICEYE.

Projekt PIAST

W ramach misji Transporter-15 na orbitę została wyniesiona również konstelacja trzech satelitów projektu PIAST (Polish ImAging SaTellites). Jednostki PIAST-S1, PIAST-S2, PIAST-M powstały na bazie autorskiej platformy Hypersat firmy Creotech Instruments. Liderem projektu jest Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego, a konsorcjantami: Creotech Instruments S.A., Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa, PCO S.A., Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk i Scanway S.A.

Projekt PIAST ma na celu wykorzystanie potencjału współpracy jednostek naukowych i przedsiębiorstw prywatnych w zakresie rozwoju rozwiązań kluczowych dla bezpieczeństwa i obronności państwa. Jest on współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu SZAFIR zainicjowanego przez MON.

Satelity będą wykonywały zobrazowania ściśle wyznaczonych celów. „Satelity misji PIAST wyposażone są w niewielkie teleskopy, co ogranicza pozyskiwanie zobrazowań o wysokiej rozdzielczości. Jednak polscy naukowcy poprawili jakość i szczegółowość pozyskiwanych danych, opracowując algorytmy oparte na sztucznej inteligencji.” – podkreśla Wojskowa Akademia Techniczna.

„Wszystkie kluczowe technologie związane z satelitami PIAST powstały w Polsce. Mamy kontrolę nad pełnym łańcuchem pozyskiwania zobrazowań, w tym nad satelitami, stacją naziemną, centrum gromadzenia danych i algorytmami przetwarzania. (…) Szczególnie cenne są możliwości precyzyjnego celowania, określania i przewidywania pozycji satelitów w warunkach zakłóceń sygnału GNSS (Globalny System Nawigacji Satelitarnej), szyfrowana łączność, możliwość użycia napędu o wysokim ciągu oraz zwarta konstrukcja bez rozkładanych elementów mechanicznych.” – wyjaśnił w rozmowie z PAP gen. bryg. rez. Adam Sowa, kierujący projektem PIAST z ramienia WAT.

W tym kontekście należy przypomnieć, że w ramach prowadzonego projektu PIAST powstało również Centrum Kontroli Misji Satelitarnych WAT. Infrastruktura umożliwia pełną autonomię w zakresie obsługi satelitów – od ich monitorowania, przez zarządzanie, aż po analizę pozyskiwanych danych, bez potrzeby polegania na zagranicznych rozwiązaniach czy zewnętrznych podmiotach.

Więcej polskich akcentów misji Transporter-15

Warto zauważyć, że na pokładzie rakiety Falcon 9 w ramach misji Transporter-15 znalazł się jeszcze jeden satelita opracowany przez podmiot polskiego sektora kosmicznego. To nanosatelita firmy SatRev – PW6U – do pozyskiwania danych, które mogą być szeroko wykorzystywane – od rolnictwa i leśnictwa po energetykę i infrastrukturę.

Firma SatRev od 2016 r. rozwija technologie umożliwiające szybkie pozyskiwanie i analizę danych satelitarnych, m.in. budując własne centrum kontroli misji we Wrocławiu, podsystemy satelitarne oraz stacje odbiorcze w Polsce i Omanie. W sumie firma umieściła dotąd na orbicie kilkanaście satelitów własnych i partnerskich.

Nie jest to jednak koniec polskich akcentów w misji Transporter-15. Należy odnotować, że na potrzeby misji OTTER, która jest organizowana przez Niemiecką Agencję Kosmiczną (DLR), swój ładunek optyczny dostarczyła firma Scanway. Wrocławska spółka przygotowała zatem aż cztery produkty do tej konkretnej misji. „To nasz rekord. (…) Trzymamy kciuki za wszystkie ładunki” – podkreślił Jędrzej Kowalewski, prezes firmy Scanway S.A.

Budowanie suwerennych zdolności

Pod koniec przyszłego roku na orbitę trafią kolejne polskie satelity, w tym jednostki zakontraktowane w ramach programu MikroGlob. Umowa w tym zakresie pomiędzy Skarbem Państwa – Agencją Uzbrojenia a firmą Creotech Instruments S.A., została podpisana 20 grudnia 2024 r. Zgodnie z nią wojsko pozyskało cztery satelity optoelektroniczne klasy mikro. Wartość zamówienia wynosi ok. 556,7 mln zł brutto.

Widać zatem, że w ostatnich latach Polska znacząco zwiększyła inwestycje w rozwój suwerennych zdolności kosmicznych. W obliczu narastających napięć geopolitycznych oraz szybkiego postępu technologicznego jest to kierunek nie tylko uzasadniony, lecz wręcz konieczny, jeśli kraj chce skutecznie wzmacniać swoje bezpieczeństwo. Dotychczas głównym filarem były zdolności sojusznicze. Teraz sytuacja ulega zmianie.

Coraz większy nacisk kładziony jest na technologie tworzone przez krajowych inżynierów, co przekłada się na budowanie realnej niezależności technologicznej. W perspektywie kilku najbliższych lat Polska ma szansę stać się jednym z kluczowych europejskich państw dysponujących własnymi, autonomicznymi systemami rozpoznania satelitarnego. W kontekście napiętej sytuacji na wschodniej flance NATO, obecności wojsk rosyjskich na Białorusi oraz trwającej wojny w Ukrainie jest to szczególnie istotne.