Polski akcent w misji otwierającej nowy rok dla SpaceX

W ubiegły wtorek, o godzinie 15:56 czasu polskiego z bazy amerykańskich sił kosmicznych na Przylądku Canaveral na Florydzie rakieta Falcon 9 wyniosła 114 małych satelitów. Pierwszy stopień rakiety, wykonujący swój 15 lot, wylądował w strefie lądowania numer 1 na Przylądku Canaveral po około 8 minutach od startu. Drugi stopień rakiety nośnej kontynuował wynoszenie ładunków na docelową orbitę.

Największym pojedynczym klientem podczas wtorkowego startu, pod względem liczby satelitów, była firma Planet, która zamówiła wyniesienie 36 nanosatelitów SuperDove służących do obserwacji Ziemi. Falcon 9 zabrał ze sobą również inne ładunki, m. in. satelity LEMUR (Low Earth Multi-Use Receiver) typu CubeSat firmy Spire, używane do obserwacji aktywności morskiej, lotniczej i pogodowej.

Innym ważnym ładunkiem był eksperymentalny satelita pogodowy typu EWS (Electro-Optical/Infrared Weather Systems) dla amerykańskich sił kosmicznych (US Space Force), zbudowany przez Orion Space Solutions z siedzibą w Louisville w stanie Kolorado. Dowództwo US Space Force chce sprawdzić możliwości nowych urządzeń meteorologicznych w celu dostarczania aktualnych danych z niskiej orbity okołoziemskiej. Stanowi to priorytet dla Departamentu Obrony, ponieważ wojskowym satelitom z Meteorologicznego Programu Obronnego (DMSP) od dziesięcioleci kończy się paliwo i przewiduje się, że zostaną wycofane z eksploatacji w 2023-2026 r.

Najważniejszym jednak ładunkiem, z punktu widzenia Polski, wydają się być satelity, przy których produkcji brały udział polskie firmy. W misji Transporter 6 na orbitę zostało wyniesione m.in. urządzenie STAR VIBE. Jest to demonstracyjna misja dwóch autorskich systemów – małego teleskopu do obserwacji Ziemi zwanego STAR oraz systemu do autoinspekcji stanu satelity zwanego VIBE. Celem misji jest przetestowanie teleskopu STAR oraz technologii VIBE w warunkach kosmicznych i podniesienie poziomu gotowości technologicznej do najwyższego, dziewiątego poziomu. W tym celu sprawdzony zostanie wpływ warunków panujących w kosmosie (próżnia, wahania temperatur, wysokie promieniowanie, mikrograwitacja) na elementy teleskopu, elektronikę znajdującą się na pokładzie oraz na jakość zbieranych danych.

Teleskop STAR jest teleskopem działającym w spektrum światła widzialnego. Jego matryca umożliwia wykonywanie zdjęć z rozdzielczością 25 metrów na piksel oraz zapewnia duże pole widzenia (102,4 x 76,8 km). Pozwala to na szybkie zbieranie danych dla wielu celów, np. zmian klimatu, katastrof naturalnych, czy danych wspierających efektywne rolnictwo. Misja STAR VIBE jest wyjątkowa dla polskiego sektora kosmicznego przede wszystkim ze względu na wysłanie instrumentu VIBE, który jest pierwszym polskim instrumentem optycznym służącym do autoinspekcji infrastruktury orbitalnej, wyposażonym w algorytm oparty na sztucznej inteligencji. Czas trwania misji to minimum 3 miesiące, ale może zostać wydłużony w zależności od potrzeb.

Drugim z polskich akcentów w opisywanej misji były kolejne jednostki satelitarne firmy ICEYE. Chodzi o trzy nowe satelity wyposażone w radary z syntetyczną aperturą (SAR). Fińsko-polski operator satelitarny rozszerza tym samym swoją konstelację do 24 instrumentów umieszczonych w przestrzeni kosmicznej. Zobrazowania radarowe opisywanej firmy cechują się m.in. detekcją zmian powierzchniowych Ziemi zarówno w dzień, jak i w nocy niezależnie od warunków pogodowych. Wśród klientów firmy znajdują się różni odbiorcy państwowi (m.in. siły zbrojne Finlandii, Stanów Zjednoczonych, a także rządy Wielkiej Brytanii oraz Brazylii), którzy korzystają z konstelacji satelitów SAR.

Start misji Transporter 6 był pierwszym lotem orbitalnym amerykańskiego przedsiębiorstwa w tym roku. Chociaż liczba wyniesionych satelitów robi duże wrażenie, misja wciąż była daleka od rekordowego. Warto przypomnieć, że w styczniu 2021 r. misja Transporter 1 miała na celu wyniesienie w przestrzeń kosmiczną 143 satelity. Niemniej jednak loty orbitalne stają się coraz popularniejsze, czego dowodem jest wzmożenie tego typu startów w przeciągu ostatnich pięciu lat, za co odpowiadają głównie SpaceX (z 18 startów w 2017 r. do 61 w 2022 r.) oraz Chiny (z 18 w 2017 r. do 64 w 2022 r.).