Wojsko Polskie przechodzi wielką transformację. Również w kosmosie

Podczas środowego wystąpienia „Bezpieczeństwo jutra – wspólna odpowiedzialność w zmieniającym się świecie” w trakcie tegorocznej edycji Europejskiego Forum Nowych Idei w Sopocie, gen. Kukuła podkreślił, że w ramach transformacji otwartych jest 150 programów modernizacyjnych.

"Nowe urządzenie Polski"

„Efektem tej transformacji ma być coś, co teraz nazwę modnie – nowym urządzeniem Polski” – powiedział generał. Jak dodał, nazwa nawiązuje do „starego urządzenia Polski”, czyli systemu organizacji wojskowej istniejącego na przełomie XV i XVI wieku, który zapewnił ochronę suwerenności Polski.

Gen. Kukuła wyjaśnił, że elementami transformacji Wojska Polskiego są tzw. Wielka Siódemka, czyli siedem kierunków, w których rozwijane są siły zbrojne. Wśród nich wymienił inteligentną masę. „Innowacja jest dzisiaj bronią, która zabija wrogów skuteczniej niż utrwalone wzorce doktrynalne. Mamy być masą indywidualnie sprofilowanych talentów ze świetnie rozwiniętymi kompetencjami” – podkreślił.

Jak mówił, jednym z elementów jest też rozwijanie zdolności do prowadzenia tzw. operacji wielodomenowych. Sprecyzował, że chodzi o koncentrację doświadczenia sił zbrojnych nie tylko na tradycyjnym morzu, powietrzu i lądzie, ale także w domenie kosmicznej, cyberprzestrzeni i strefie kognitywnej.

Oprócz tego, gen. Kukuła podkreślił potrzebę inwestycji w systemy odstraszania potencjalnego przeciwnika, w tym samoloty F-35, a także potrzebę nowego modelu utrzymania gotowości rezerw osobowych, dronizacji i robotyzacji, a także integrację działań w różnych obszarach.

Nowa era zdolności kosmicznych WP

W ostatnich latach Polska poczyniła postępy w zakresie rozwoju własnych zdolności kosmicznych. Największe postępy widać w zakresie wojskowego rozpoznania satelitarnego. Głównym celem jest zapewnienie niezależności wywiadowczej oraz zwiększenie efektywności działań operacyjnych zarówno w czasie pokoju, jak i kryzysu.

Jednym z najważniejszych osiągnięć ostatnich lat jest pozyskanie przez Wojsko Polskie systemu satelitarnej obserwacji Ziemi w ramach programu MikroGlob. Umowa w tym zakresie, pomiędzy Skarbem Państwa – Agencją Uzbrojenia a firmą Creotech Instruments S.A., została podpisana 20 grudnia 2024 r. Zgodnie z nią wojsko pozyskało 4 satelity optoelektroniczne klasy mikro. Wyniesienie satelitów jest planowane do 2027 r.

Kolejnym ważnym kierunkiem, z punktu widzenia budowania zdolności rozpoznania geoprzestrzennego, są inwestycje w rozwój satelitów wyposażonych w radar z syntetyczną aperturą (ang. Synthetic Aperture Radar – SAR). 14 maja br. Wojsko Polskie zawarło umowę, dzięki której takie zdolności zostaną zapewnione. Technologię dostarczy konsorcjum złożone z firm ICEYE Polska i Wojskowych Zakładów Łączności Nr 1. 

ICEYE, jako lider, jest odpowiedzialny za dostawę segmentu kosmicznego (3 satelitów). WZŁ-1, jako członek konsorcjum, dostarczy segment naziemny wraz z anteną satelitarną na przyczepie. Kontrakt zawiera również opcję zakupu kolejnych trzech satelitów oraz Mobilnego Segmentu Naziemnego. Łączna wartość zawartej umowy to 860 mln PLN brutto. Pierwsze satelity trafią na orbitę w listopadzie br.

Wojsko Polskie liczy też na projekt PIAST (Polish ImAging SaTellites). Jego celem jest budowa konstelacji trzech nanosatelitów optoelektronicznego rozpoznania obrazowego na bazie autorskiej platformy Hypersat firmy Creotech Instruments. Liderem projektu PIAST jest Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego, a konsorcjantami: Creotech Instruments S.A., Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa, PCO S.A., Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk i Scanway S.A.

Warto w tym momencie zauważyć, że projekt PIAST ma na celu wykorzystanie potencjału współpracy jednostek naukowych i przedsiębiorstw prywatnych w zakresie rozwoju rozwiązań kluczowych dla bezpieczeństwa i obronności państwa. Ostatecznym odbiorcą rezultatów projektu PIAST jest Ministerstwo Obrony Narodowej. Z dostępnych informacji wynika, że projekt zostanie ukończony do lutego 2026 r.

W tym kontekście należy także przypomnieć, że w ramach prowadzonego projektu PIAST powstało również Centrum Kontroli Misji Satelitarnych WAT. Infrastruktura umożliwia pełną autonomię w zakresie obsługi satelitów – od ich monitorowania, przez zarządzanie, aż po analizę pozyskiwanych danych, bez potrzeby polegania na zagranicznych rozwiązaniach czy zewnętrznych podmiotach.

Wsparcie z Francji

Oprócz inwestycji na rodzimym rynku, Wojsko Polskie zdecydowało się także skorzystać z oferty proponowanej przez francuską firmę Airbus Defence & Space. Umowa podpisana w grudniu 2022 r. dotyczyła pozyskania dwóch francuskich satelitów optoelektronicznych (Pleiades Neo) wraz ze stacją odbiorczą. Całkowita wartość umowy to około 575 mln EUR netto (około 2,7 mld PLN).

Realizacja umowy na dostawę dwóch platform satelitarnych wraz z segmentem naziemnym jest przewidziana na 2027 r. Obecnie nie przewiduje się rozszerzenia umowy o kolejne platformy. Warto nadmienić, że w ramach tej umowy polskie Siły Zbrojne otrzymały od 2023 r. dostęp do zasobów obecnie funkcjonującej konstelacji satelitów Pleiades Neo.

W ostatnim czasie Polska przeznaczyła znaczne nakłady finansowe na rozwój narodowych zdolności rozpoznawczych. W obliczu rosnących wyzwań geopolitycznych i postępu technologicznego jest to konieczność, którą należy kontynuować i tym samym wzmacniać bezpieczeństwo kraju. Do niedawna Polska opierała się głównie na współpracy z sojusznikami. Teraz sytuacja ulega zmianie.