NASA: astronauci Artemis IV pierwsi skorzystają ze stacji Gateway

Na przełomie lipca i sierpnia br. w Seattle miała miejsce Konferencja na temat Badań i Rozwoju Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (International Space Station Research and Development Conference; ISSRDC), która jest okazją dla wielu firm do zaprezentowania swojej technologii i jej użyteczności w kontekście ISS. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele przemysłu kosmicznego oraz amerykańskiej agencji kosmicznej. Podczas jednego z paneli Stephanie Dudley, kierownik ds. integracji i wykorzystania misji dla Gateway, potwierdziła, że pierwszymi astronautami, którzy skorzystają z planowanej placówki orbitalnej będzie załoga misji Artemis IV, zaplanowanej na 2028 r.

Obliczona na około 40 t stacja Gateway będzie obejmować głównie: moduły mieszkalne dla załogi, systemy zasilania, napędowe, moduły logistyczne, systemy łączności, ramię robotyczne i porty dokujące. Nie jest przeznaczona do stałego zamieszkania, ale będzie mogła pomieścić 4-osobowe załogi przez okres od jednego do trzech miesięcy. W tym kontekście stacja będzie różniła się od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, która dotychczas maksymalnie mieściła 13 astronautów.

Gateway jest postrzegany przez Stany Zjednoczone oraz partnerów jako jeden z kluczowych elementów projektu Artemis, którego założeniem jest ustanowienie długotrwałej obecności człowieka na Księżycu. Według informacji podanych przez NASA, pierwsze elementy stacji mają zostać zintegrowane na Ziemi, a następnie wyniesione na orbitę nie wcześniej niż w 2025 r. przy pomocy systemu Falcon Heavy. Chodzi tutaj o moduły PPE (Power and Propolsion Element; opracowany przez Maxar Technologies), który zapewni zasilanie, manewrowanie, kontrolę położenia i systemy łączności dla Gateway, oraz HALO (Habitable and Logistics Outpost; opracowany w głównej mierze przez Northrop Grumman), w którym astronauci będą mieszkać i prowadzić badania.

Według obecnego harmonogramu, data wystrzelenia zintegrowanych modułów wydaje się być zbliżona do momentu rozpoczęcia Artemis III, natomiast w planach nie zakłada się, aby astronauci skorzystali wówczas z placówki orbitalnej. Ponadto do momentu przybycia pierwszej załogi na Gateway, NASA planuje dodać drugi moduł mieszkalny. Stephanie Dudley dodała, że stacja będzie służyła w głównej mierze jako kompaktowy dom dla astronautów, natomiast planuje się, aby Gateway mógł działać autonomicznie bez załogi przez okres do trzech lat między misjami.

Omawiany projekt obejmuje wkład wielu międzynarodowych podmiotów zarówno prywatnych, jak i państwowych. Wśród komercyjnych firm znajdują się wspomniane Maxar Technologies oraz Northrop Grumman. Dodatkowo niektóre moduły lub załoga w kapsule będą wyniesione przy pomocy Falcona Heavy od SpaceX lub systemu SLS (Space Launch System), w którego konstrukcji duży udział miał Boeing. Jeśli chodzi natomiast o agencje państwowe przede wszystkim należy wymienić NASA. Ważnymi partnerami są Europejska Agencja Kosmiczna (ESA), Japońska Agencja Kosmiczna (JAXA) oraz Kanadyjska Agencja Kosmiczna (CAS). Pierwsze dwa podmioty będą współpracować przy budowie wspomnianego drugiego modułu mieszkalnego o nazwie I-HAB (International Habitat). JAXA dostarczy również baterie zasilające do rozwijanego przez ESA modułu tankowania ESPRIT oraz do modułu HALO.

W tym wyjątkowym przedsięwzięciu dużą rolę odgrywa również Kanada, która jest odpowiedzialna za opracowanie systemu ramienia robotycznego Canadarm3, znajdującym się obecnie w stanie rozwoju, a planowana data zakończenia prac inżynieryjnych to 2027 r. Urządzenie będzie składać się z 8,5 m ramienia, drugiego mniejszego oraz innych instrumentów, które w całości będą odpowiedzialne za konserwację, naprawę oraz inspekcję Gateway. Dzięki temu pomogą astronautom m.in. podczas spacerów kosmicznych i w przechwytywaniu przybywających statków kosmicznych.