Kanada przeznaczy miliardy na nowe technologie kosmiczne

W poniedziałek, 3 kwietnia br., NASA oraz Kanadyjska Agencja Kosmiczna (CAS) zorganizowały wydarzenie, w trakcie którego przedstawiono światu członków załogi przyszłej misji Artemis II. Misja zakłada oblecenie Księżyca oraz utorowanie drogi do kolejnego etapu, jakim będzie przywrócenie obecności człowieka na powierzchni Srebrnego Globu. Bohaterami załogowego lotu będą astronauci Christina Hammock Koch, Victor Glover, Reid Wiseman oraz Jeremy Hansen z Kanady.

Wybranie Kanadyjczyka do załogowej misji Artemis II to duże wyróżnienie zarówno dla samego astronauty, jak i tego państwa. Jeremy Hansen będzie bowiem pierwszym obywatelem tego kraju w historii, który wyruszy w stronę Księżyca. Opisany projekt to nie pierwsza współpraca pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Kanadą w kontekście programu Artemis, bowiem innym ważnym wkładem Kanadyjczyków jest dostarczenie ramienia robotycznego Canadarm3 do placówki Lunar Gateway, która będzie znajdować się na orbicie księżycowej.

Lunar Gateway ma być jednym z filarów programu NASA Artemis wspierającego zrównoważoną obecność na Księżycu i dalszą załogową eksplorację przestrzeni kosmicznej. To międzynarodowy projekt prowadzony przez dwóch głównych partnerów – NASA (Stany Zjednoczone) i ESA (Europa). Obliczona na około 40 t masy stacja Gateway będzie składana automatycznie kawałek po kawałku na orbicie NRHO (ang. near-rectilinear halo orbit) wokół Księżyca. Obejmuje głównie: moduły mieszkalne dla załogi, systemy zasilania, napędowe, moduły logistyczne, systemy łączności, ramię robotyczne i porty dokujące. Nie jest przeznaczona do stałego zamieszkania, ale będzie mogła pomieścić 4-osobowe załogi przez okres od jednego do trzech miesięcy.

W tym wyjątkowym przedsięwzięciu dużą rolę odgrywa właśnie Kanada, która jest odpowiedzialna za opracowanie systemu ramienia robotycznego Canadarm3, znajdującym się obecnie w stanie rozwoju, a planowana data zakończenia prac inżynieryjnych to 2027 r. Urządzenie będzie składać się z 8,5 m ramienia, drugiego mniejszego oraz innych instrumentów, które w całości będą odpowiedzialne za konserwację, naprawę oraz inspekcję Gateway. Dzięki temu pomogą astronautom m.in. podczas spacerów kosmicznych i w przechwytywaniu przybywających statków kosmicznych.

Jeśli chodzi o kwestie inżynieryjne w międzynarodowych projektach placówek orbitalnych warto wspomnieć o zaangażowaniu Kanadyjczyków w Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Jednym z przykładów jest manipulator o nazwie Special Purpose Dexterous Manipulator (SPDM), znany również jako Dextre, który jest specjalną końcówką ramienia Canadarm2. Urządzenie wykonuje rutynowe prace konserwacyjne na ISS oraz naprawy, które w przeciwnym razie wymagałyby od astronautów spacerów kosmicznych.

Najnowszym projektem zapowiedzianym przez Kanadyjską Agencję Kosmiczną jest uwzględniony w budżecie na 2023 r. zrobotyzowany pojazd użytkowy, którego zadaniem będzie wsparcie eksploracji Srebrnego Globu. Niestety do wiadomości publicznej nie zostały podane inne informacje, natomiast pomysł został przyjęty z radością przez kanadyjski przemysł kosmiczny. W budżecie na 2023 r. zaproponowano na ten cel przekazanie Kanadyjskiej Agencji Kosmicznej (CAS) 1,2 mld USD w ciągu 13 lat, począwszy od 2024-25 r.

Jeśli chodzi o finansowanie innych projektów można przytoczyć przekazanie CAS na podobnych warunkach 1,1 mld USD na kontynuację udziału Kanady w Międzynarodowej Stacji Kosmicznej do 2030 r. Na dalsze badania eksploracji Księżyca rząd przeznaczył 150 mln USD w ciągu 5 lat, począwszy od 2023-24 r., aby wesprzeć kanadyjski przemysł kosmiczny i pomóc w przyspieszeniu rozwoju nowych technologii. Na prace rozwojowe przy projekcie Lunar Gateway natomiast, skierowano 76,5 mln USD w ciągu 8 lat, począwszy od 2023-24 r.