KOSMONAUTYKA
Mija pół wieku od pierwszego przelotu wokół Księżyca
Rozpoczęty 21 grudnia 1968, a zakończony wodowaniem 27 grudnia lot Apollo 8 to pierwsza misja kosmiczna, podczas której ludzie opuścili orbitę okołoziemską, okrążyli Księżyc i zobaczyli Ziemię z perspektywy niemal 400 tys. kilometrów.
Misję Apollo 8 (druga misja załogowa w ramach programu Apollo) zorganizowała amerykańska agencja kosmiczna NASA. Ludzie po raz pierwszy opuścili wtedy orbitę okołoziemską, po raz pierwszy okrążyli Księżyc. Pierwszy raz człowiek osobiście zobaczył niewidoczną z Ziemi stronę Księżyca i patrzył na jego powierzchnię z odległości zaledwie 110 kilometrów. Był to zarazem pierwszy załogowy lot z Kennedy Space Center, ulokowanego w pobliżu Cape Canaveral Air Force Station na Florydzie.
Lot ku Księżycowi trwał 68 godzin, zaś 10 okrążeń lotu modułu załogowego wokół księżyca trwało 20 godzin. Celem misji było zebranie informacji o możliwych miejscach lądowania, a ponadto test procedur, rakiety Saturn, statku Apollo oraz infrastruktury naziemnej. Misja Apollo 8 dowiodła, że podróż na Księżyc i z powrotem jest możliwa. Zrealizowała wszystkie wyznaczone zadania.
Systemy rakiety Saturn V i statku Apollo działały prawidłowo, bez żadnych poważnych odstępstw od normy. Badający przebieg lotu technicy stwierdzili, że rakieta nośna razem ze statkiem kosmicznym osiągnęły 99,9999 procent niezawodności - pięć mało ważnych usterek na pięć milionów części. Nieoczekiwane osiągnięcie tak dużej doskonałości ogromnie przyspieszyło program. Szybko po sobie nastąpiły loty Apollo 9 (pierwsze testy modułu księżycowego na orbicie okołoziemskiej) oraz Apollo 10 (testy modułu księżycowego na orbicie okołoksiężycowej).
Załoga Apollo 8 podróżowała w module dowodzenia, natomiast w misji nie brał udziału lądownik księżycowy, który nie był jeszcze gotowy. Zamiast niego poleciał więc balast.
Pierwotny plan zakładał, że misja będzie tylko testem na orbicie okołoziemskiej, jednak program zmieniono na bardziej ambitny w obawie przed postępami programu radzieckiego. Głównym celem całego trudnego i kosztownego programu Apollo było bowiem wykazanie supremacji ekonomicznej i technicznej USA. Amerykański pojazd przystosowano zatem do lotu wokół Księżyca, ale bez modułu księżycowego. Gdyby wydarzyła się awaria, taka jak później w przypadku Apollo 13, astronauci nie mogliby przeżyć (załogę Apollo 13 uratowały dodatkowe układy podtrzymywania życia modułu księżycowego).
Pojazd wszedł na orbitę wokółksiężycową rano 24 grudnia 1968 roku i okrążał Księżyc przez kolejnych 20 godzin. Astronauci robili zdjęcia i poszukiwali ewentualnych miejsc do lądowania. Zaś podczas transmisji telewizyjnej w wigilię Bożego Narodzenia odczytali fragmenty Księgi Rodzaju (była to pierwsza telewizyjna transmisja, ukazująca powierzchnię Księżyca, a zarazem program o największej widowni w historii ludzkości). Tego samego dnia astronauci wykonali słynne kolorowe zdjęcie Ziemi, na którym jest ona małą, niebieską kulką wysoko ponad białą powierzchnią Księżyca.
Dowódcą misji był Frank Borman, pilotem modułu dowodzenia – James Lovell, zaś pilotem modułu księżycowego – William A. Anders. Rezerwową załogę stanowili dwaj późniejsi zdobywcy Księżyca – Neil A. Armstrong (dowódca) oraz pilot modułu dowodzenia Edwin E. Aldrin Jr. Rezerwowym pilotem modułu księżycowego był Fred W. Haise Jr, który należał później do załogi rezerwowej Apollo 11 , a poleciał pechowym Apollo 13.
Cała misja trwała 6 dni, 3 godziny i 42 sekundy. Podczas wejścia w atmosferę odnotowano największą prędkość osiągniętą w tamtym czasie przez człowieka – 11,04 km/s. Wodowanie odbyło się 27 grudnia na Pacyfiku. Moduł dowodzenia jest obecnie eksponatem w Muzeum Nauki i Przemysłu w Chicago.
