Przygotowania Chin do załogowej misji na Księżyc nabierają tempa

Powrót człowieka na Księżyc coraz bliżej. Niemal równolegle NASA planuje misję Artemis II, podczas której astronauci wykonają przelot wokół Księżyca, a Chiny testują kluczowe elementy swojego programu księżycowego. Oba programy symbolizują nowy etap rywalizacji technologicznej i prestiżowej pomiędzy dwoma największymi potęgami kosmicznymi świata.

Kluczowy okres

2026 rok zapowiada się niezwykle interesująco okresem pod względem planowanych misji księżycowych. Główna uwaga skupi się na drugiej misji programu Artemis, w której udział wezmą astronauci NASA: Reid Wiseman, Victor Glover, Christina Koch, a także Jeremy Hansen z Kanadyjskiej Agencji Kosmicznej (CSA). Dla Chin, a więc największych rywali USA w kosmosie, będzie to również kluczowy rok.

Według zapowiedzi przedstawicieli Chińskiego Biura Załogowych Lotów Kosmicznych (CMSEO), pierwsza misja nowej rakiety Chang Zheng 10 oraz statku załogowego Mengzhou ma odbyć się jeszcze przed końcem przyszłego roku. Warto zauważyć, że będzie to niezwykle istotny krok w kierunku realizacji chińskiego planu lądowania astronautów na powierzchni Księżyca przed 2030 rokiem.

30 października br. rzecznik chińskiego programu załogowych lotów kosmicznych, Zhang Jingbo, przekazał, że zakończono już główne prace nad prototypami pięciu kluczowych elementów – rakiety Chang Zheng 10, statku załogowego Mengzhou, lądownika księżycowego Lanyue, skafandrów, a także łazika księżycowego Exploration.

Rzecznik poinformował również o terminach konkursów na logo do przyszłorocznych misji, w tym załogowych Shenzhou-22 i Shenzhou-23. W tym momencie wymienił również konkurs na logo do pierwszej misji z udziałem statku Mengzhou, co wskazuje na plany wykonania tej misji również w 2026 r.

Warto zauważyć, że statek załogowy Mengzhou będzie wynoszony za pomocą systemu nośnego Chang Zheng 10 w wersji dwustopniowej, która będzie wykorzystywana do lotów na niską orbitę okołoziemską (LEO). Z kolei wersja z trzema stopniami posłuży do misji księżycowych. Nie zostało to sprecyzowane przez rzecznika CMSEO, natomiast można wnioskować, że w ramach debiutu Mengzhou wykona lot na stację Tiangong.

Przygotowania pełną parą

Chiny poczyniły ważne postępy w przygotowaniach do załogowej misji na Srebrny Glob. W ostatnich miesiącach wykonano dwa testy statyczne silników YF-100K (na naftę i ciekły tlen), które znajdują się w dolnym stopniu rakiety Chang Zheng 10. Inżynierowie weryfikowali, czy silniki mogą bezpiecznie i precyzyjnie zmieniać poziom ciągu w trakcie pracy. Testowano również, czy po wyłączeniu mogą one zostać ponownie uruchomione bez problemów.

W międzyczasie lądownik księżycowy o nazwie Lanyue pomyślnie przeszedł test lądowania i startu w warunkach symulujących powierzchnię Srebrnego Globu. Próba odbyła się w specjalnym ośrodku testowym w prowincji Hebei. Próba potwierdziła prawidłowe działanie kluczowych systemów lądownika – w tym m.in. mechanizmów lądowania i startu oraz systemów sterowania lotem.

Lanyue to nowy lądownik stworzony z myślą o przyszłych chińskich załogowych misjach na Księżyc. Składa się z dwóch modułów: księżycowego (część z systemami podtrzymywania życia, zasilaniem, komunikacją i miejscem do pracy) i napędowego (zawiera silniki i systemy odpowiedzialne za zmianę trajektorii). Jest przystosowany do transportu dwóch astronautów, łazika księżycowego oraz sprzętu naukowego między orbitą a powierzchnią Księżyca.

Ambitne plany

Chiny planują przeprowadzić swoją pierwszą załogową misję na Księżyc w 2030 roku. W ramach przedsięwzięcia zaplanowano dwa starty rakiet Chang Zheng 10 – w wersji trzystopniowej i dwustopniowej 10A. Rakieta Chang Zheng 10A wyniesie statek załogowy Mengzhou, a pełna wersja lądownik Lanyue. Oba pojazdy połączą się na orbicie Księżyca, skąd dwuosobowa załoga przejdzie do lądownika, by zejść na powierzchnię Srebrnego Globu.

Państwo Środka, podobnie jak USA, celuje w lądowanie na biegunie południowym Srebrnego Globu. Zdaniem naukowców ten obszar może być bogaty w pokaźne zasoby wody w postaci lodu pod powierzchnią. Dokładne miejsce lądowania zostanie wyznaczone na podstawie danych topograficznych i wykrytych zasobów dzięki misji Chang’e-7.

Pierwsza misja ma stanowić podstawę do jednego z głównych celów programu księżycowego Chin, czyli zbudowania samowystarczalnej bazy na Srebrnym Globie. Projekt Międzynarodowej Stacji Badań Księżycowych (ILRS) jest prowadzony we współpracy z Rosją, a także innymi partnerami. Obecne plany przewidują, że obiekt powstanie do 2035 r.