Polski udział w misji ESA Comet Interceptor. "Rekordowy projekt"

Firma Sener Polska pozyskała od OHB Italy kontrakt na opracowanie urządzeń naziemnego wspomagania (MGSE) oraz Mechanizmu Separacyjnego do misji Comet Interceptor. Skorzysta z nich Europejska Agencja Kosmiczna (ESA), która planuje wyposażyć satelitę Comet w swoje narzędzia badawcze. ESA odpowiedzialna jest za prowadzenie misji i ufundowanie programu naukowego, w ramach którego powstają mechanizmy Sener. W ramach kontraktu Sener Polska odpowie za cały proces, obejmujący projektowanie, produkcję, montaż oraz przeprowadzenie testów urządzeń.

Zestaw MGSE tworzony przez inżynierów Sener Polska będzie składał się z piętnastu elementów, takich jak: wielozadaniowy wózek (multi-purpose trolley), kontener do transportu sprzętu kosmicznego (spacecraft transport containter), specjalistyczny podnośnik (vertical lifting device) oraz urządzenie do rozładunku (probes offloading device). Wezmą one udział w przygotowaniach do startu, podczas integracji i testów sprzętu, i jego transportu na pokład statku wynoszącego.

”Zestaw, który tworzymy na potrzeby misji Comet Interceptor pod względem wielkości przewyższy ten dla misji EUCLID, złożony z trzynastu urządzeń. Oznacza to, że zarówno jeśli chodzi o rozmiary, ale też o poziom zaawansowania technologicznego i wartość, będzie to największy projekt MGSE w historii naszego oddziału” - wskazał Przemysław Rudziński, Kierownik Projektu w Sener Polska.

”Ten kontrakt to dla nas dowód ogromnego zaufania integratora do naszych umiejętności. Naszym zadaniem jest stworzenie infrastruktury, która pozwoli na bezbłędne testy, montaż i transport sprzętu kosmicznego, a pamiętajmy, że te naziemne przygotowania mogą przesądzić o powodzeniu misji w kosmosie.” - dodał Przemysław Rudziński. W budowie zestawu wspierają Sener polscy podwykonawcy, odpowiedzialni za produkcję i montaż najbardziej skomplikowanych urządzeń: multi-purpose trolley i spacecraft transport container.

Kontrakt z OHB Italy zakłada również stworzenie modeli lotnych Mechanizmu Separacyjnego. Jego zadaniem będzie uwolnienie umieszczonego na satelicie próbnika ESA (PB2) i nadanie mu odpowiedniej prędkości. Dzięki temu próbnik będzie mógł podążać za kometą i przeprowadzić badania jej oraz jej komy, czyli obłoku gazów i pyłów wokół powierzchni. Dodatkowo Mechanizm wprawi uwalniany próbnik w ruch obrotowy, co pozwoli na stabilizację toru jego lotu.

Jak opisał Filip Perczyński, kierownik projektu w Sener Polska, celem misji Comet Interceptor jest zbadanie komet długookresowych, czyli takich które przybywają do nas z odległych części wszechświata i zazwyczaj po raz pierwszy trafiają do naszego układu słonecznego. Trudność ich eksploracji wynika z tego, że najczęściej dostrzegamy je, kiedy zbliżają się do Słońca, czyli zbyt późno, by wysłać w ich kierunku misję badawczą.

Stąd pomysł, żeby osadzić satelitę na orbicie, gdzie będzie oczekiwać na pojawienie się dogodnego obiektu. To może zająć nawet 6 lat, a nasze urządzenia muszą być w stałej gotowości. Dlatego wyposażenie satelity Comet w mechanizmy gwarantujące szybkie działanie i pozwalające na badania w ruchu będzie kluczowe

Zdobycie tak szeroko zakrojonego kontraktu było możliwe dzięki doświadczeniu na polu mechanizmów kosmicznych oraz MGSE, które Sener Polska buduje od ponad dekady. Firma ma w swoim portfolio 13 projektów z zakresu MGSE, w tym udział we wspomnianej misji Euclid, ale też  JUICE i Plato. W warszawskim oddziale Sener powstaje również infrastruktura montażowa dla największego na świecie teleskopu: ELT.

Zespół Sener Polska zbudował też między innymi mechanizm dokowania IBDM HCS, który w przyszłości posłuży do połączenia statku kosmicznego ze stacją kosmiczną. Warto również podkreślić, że Sener Polska w ostatnich latach podejmuje się kolejnych, coraz szerzej zakrojonych kontraktów, dostarczając swoim klientom nie tylko zestawów mechanizmów, ale też coraz częściej pełniąc rolę integratora całych systemów.

Na poziomie globalnym, Grupa Sener jest głównym wykonawcą projektu i budowy próbnika ESA, który zostanie wyniesiony na orbitę przez statek kosmiczny OHB Italia. Sener przewodzi w tym projekcie konsorcjum przemysłowemu składającemu się z ponad 8 firm z 6 krajów.

Misja Comet Interceptor prowadzona jest przez Europejską Agencję Kosmiczną od 2019 roku w ramach programu naukowego Cosmic Vision. Ma być pierwszą, która odwiedzi jedną z tzw. komet długookresowych (których czas obiegu Słońca wynosi ponad 200 lat) lub zupełnie nowy obiekt międzygwiezdny, który dopiero wejdzie w obszar naszego układu słonecznego. Warto w tym kontekście dodać, że Polacy mają szerszy udział w tejże misji. Mówiąc dokładniej, w przedsięwzięcie zaangażowane jest Centrum Badań Kosmicznych PAN, a ze spółek - m.in. Creotech Instruments.

Dodatkowo prof. Hanna Rothkaehl z CBK PAN kieruje wielonarodowym zespołem badaczy tworzących przyrząd DFP (Dust, Field, Plasma, czyli: Pył, Pola i Plazma). To pierwszy raz w historii uczestnictwa Polski w programach ESA, kiedy to powierzono tak odpowiedzialne zadanie liderowania na płaszczyźnie naukowej i technicznej a także managerskiej zespołowi z Polski.

Prof. Rothkaehl kieruje zespołem, w skład którego wchodzą naukowcy także z Włoch, Francji, Szwecji, Austrii, Czech, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Z kolei Creotech Instruments będzie odpowiedzialny za wykonanie komponentów do podsystemu odczytu i przetwarzania sygnału (RoE – Readout Electronics) spektrometru masowego MANIaC.

Zgodnie z założeniem misji satelita z próbnikami dostarczonymi przez agencje kosmiczne: Europejską i Japońską, zostanie umieszczony najpierw na orbicie, gdzie będzie oczekiwać na pojawienie się odpowiedniego obiektu. Gdy taki znajdzie się w jego zasięgu, próbniki oddzielą się od satelity, by przeprowadzić badania pod różnymi kątami i zbudować trójwymiarowy obraz obiektu. Start misji Comet Interceptor zaplanowany jest na 2029 rok.

Źródło: Planet Partners/Space24.pl

Interesujesz się kosmosem i chciałbyś wiedzieć więcej na temat eksploracji, przemysłu, wojska i nowych technologii? Dołącz do grona naszej społeczności zapisując się do newslettera i zaobserwuj nas na social mediach, aby zawsze być na bieżąco!