KOSMONAUTYKA
Materiałoznawstwo ekstremalne: odzyskano próbki po 80 dniach „na Wenus”
Glenn Extreme Environments Rig (GEER) to komora, w której odwzorowywane są ekstremalne warunki panujące na drugiej planecie od Słońca. Tym razem inżynierowie NASA umieścili w niej próbki rozmaitych materiałów aż na 80 dni. Wyniki eksperymentu mogą przybliżyć naukowców do skonstruowania próbnika, który wytrzymałby na powierzchni Wenus wiele dni, a może nawet miesięcy czy lat.
Niekiedy Wenus bywa nazywana bliźniaczką Ziemi. Określenie to jest jednak zwodnicze i ogranicza się do podobieństwa obu globów jeśli chodzi o rozmiary. Druga planeta od słońca ma masę rzędu 81% masy ziemskiego globu a jej średnica jest mniejsza zaledwie o 650 km od średnicy Ziemi. Panują tam jednak zupełnie odmienne, dość nieprzyjazne warunki. Niezwykle gęsta atmosfera składa się przede wszystkim z dwutlenku węgla a w chmurach występują związki siarki. Ciśnienie atmosferyczne przy powierzchni planety jest 92 razy wyższe niż na Ziemi, zaś temperatura sięga 460º Celsjusza.
Niełatwo zbudować lądownik, który przetrwałby w tak ekstremalnym otoczeniu dłużej niż kilkadziesiąt minut. Przekonali się o tym Rosjanie realizując ambitny program misji na Wenus Wenera. Pomni tych doświadczeń Amerykanie chcą się do przyszłej misji wenusjańskiej jak najlepiej przygotować. W tym celu zbudowali w NASA Glenn Research Center urządzenie Glenn Extreme Environments Rig (GEER).
GEER waży 14 ton. Jest to stalowa komora o pojemności 800 litrów, wewnątrz której można sztucznie wytworzyć temperaturę, ciśnienie i skład atmosfery na wzór warunków na powierzchni Wenus. Podczas zakończonego niedawno testu 80 dni spędziły w tych nieprzyjaznych okolicznościach wewnątrz GEER próbki 13 minerałów, 11 skał i dziewięciu kawałków szkła. Poprzednia rekordowa próba tego typu trwała 42 dni.
Analizowanie tego jak poszczególne materiały znoszą tamtejszy surowy klimat pozwoli w przyszłości wybrać właściwe surowce do budowy lądownika, który mógłby zostać w celach badawczych wysłany na powierzchnię Wenus. Obserwowanie „na żywo” reakcji chemicznych zachodzących wewnątrz GEER pozwala jeszcze lepiej typować materiały, które okażą się wystarczająco wytrzymałe pod kątem przyszłej misji.
Wiosną br. komora przeszła bowiem modernizację dzięki czemu badacze mogą na bieżąco analizować skład gazu w jej wnętrzu i w razie potrzeby modyfikować go tak, by warunki w GEER w maksymalnym stopniu odpowiadały założeniom testu przez cały czas próby.
Dotychczasowy rekord, jeśli chodzi o długość działania na powierzchni Wenus, należy do lądownika misji Wenera 13, który funkcjonował przez 127 minut, po tym jak osiadł na planecie 1 marca 1982 r.
Czytaj też: Kosmiczne cele Rosji: Księżyc i Wenus