Debata o wpływie sektora kosmicznego na polską gospodarkę

W ostatnich dniach Ministerstwo Rozwoju i Technologii zorganizowało konferencję, w ramach której zostały podpisane porozumienia między Polską a Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), która była reprezentowana przez samego Josefa Aschbachera - Dyrektora Generalnego agencji. Dotyczyły one m.in. udziału Polaka w misji kosmicznej na orbitę oraz staży polskich absolwentów w ESA. "Polska zwiększa swoją aktywność w kosmosie. Chcielibyśmy być liderami albo współuczestnikami tego, co najważniejsze dzieje się w przestrzeni kosmicznej." - oznajmił na konferencji minister Waldemar Buda.

Po konferencji odbyła się debata nt. wpływu sektora kosmicznego na polską gospodarkę, w której udział wzięli prezes Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA) - prof. Grzegorz Wrochna, Dyrektor Generalny ESA - Josef Aschbacher, wiceminister i Podsekretarz Stanu MRiT- Kamila Król, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego - Beata Daszyńska-Muzyczka oraz prezes Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego - Paweł Wojtkiewicz. Za moderację panelu odpowiedzialna była polska astronomka - Milena Ratajczak.

Niezwykle ciekawa dyskusja przykuła spore zainteresowanie, gdyż szczególnie zwracano uwagę na wpływ rozwoju technologii kosmicznych na nasze codzienne życie. Już na samym wstępie prezes Banku Gospodarstwa Krajowego - Beata Daszyńska-Muzyczka zaznaczyła, że zwiększone inwestycje w projekty kosmiczny to ogromna szansa dla polskich firm. "Badania przeprowadzane nie tylko w kosmosie, ale także na Ziemi, przygotowując każdy rejs w kosmos to niesamowicie duża ilość nowych technologii materiałowych oraz elektronicznych, których rozwój ułatwia nam życie tutaj na Ziemi, dlatego inwestycje w technologie kosmiczne po prostu nam się opłacają." - podkreśliła Beata Daszyńska-Muzyczka.

Dodała także, że 1% PKB zainwestowane w infrastrukturę, którą powszechnie znamy (np. drogi, koleje, energetyka) tworzy w średnio długim okresie przyrost PKB o 2-2,5%, z kolei 1% PKB zainwestowany w badania i rozwój w tym samym okresie tworzy przyrost nawet o 6%. Inwestycje na poziomie 1% PKB przeznaczone na technologie branży kosmicznej przynosi przyrost w średnio długim okresie o 10-12%. "Ciężko sobie wyobrazić na dzień dzisiejszy lepszą inwestycję [...], a Bank jest po to, aby każdej firmie, która chce uczestniczyć w tej branży pomagać wszystkimi możliwymi rozwiązaniami."

W następnej kolejności głos zabrał prezes Polskiej Agencji Kosmicznej - prof. Grzegorz Wrochna, który zwrócił uwagę na to, jakie sektory gospodarki rozwijają się najbardziej, dzięki inwestycjom w technologie kosmiczne. Oznajmił, że oczywiście wszystkie, natomiast obecnie najbardziej korzysta z nich rolnictwo, oczywiście dzięki danym satelitarnym. "Rolnicy wiedzą, kiedy nastąpiło jakieś podtopienie, czy jest susza i trzeba zadziałać, a co więcej obecnie mogą nie dostać dopłat, jeśli Komisja Europejska nie potwierdzi ich upraw za pomocą danych satelitarnych. Trudno sobie wyobrazić dzisiejszą gospodarkę przestrzenną bez takich zobrazowań z orbity, ale nie możemy zapominać także o nawigacji, komunikacji i przewidywaniu pogody." - stwierdził prof. Grzegorz Wrochna.

Zauważył także, że nasz kraj stał przed wyborem, czy będziemy obserwować jak inne państwa rozwijają swoje technologie, które później trzeba kupować za duże pieniądze, czy jednak zainwestować we własne firmy, dzięki którym to my będziemy sprzedawać rozwiązania innym krajom, które się na to nie zdecydowały. Dokonaliśmy tego wyboru i to co dzisiaj tutaj świętujemy to właśnie ta decyzja. Inwestujemy!" - dodał prezes POLSA. Na koniec zaznaczył, że zwiększenie składki do Europejskiej Agencji Kosmicznej daje młodemu pokoleniu motywację by rozwijać najnowocześniejsze technologie kosmiczne, które w przyszłości po prostu zmienią nasze życie.

"Trzeba pamiętać, że stymulacja polskiego sektora kosmicznego poprzez inwestycję w ramach ESA przyczyni się oczywiście do komercjalizacji rozwiniętych technologii kosmicznych, zwiększenia sprzedaży polskich produktów i usług, ale nie można zapominać, że w dalszej perspektywie wytworzy specjalności kosmiczne, budując konkurencyjność i markę polskiego sektora kosmicznego. Jeszcze w tej dekadzie polski przemysł kosmiczny ma potencjał stać się istotnym graczem w komercyjnym wykorzystaniu kosmosu* – mówił prezes POLSA.

Punkt widzenia przedsiębiorców przedstawił prezes Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego - Paweł Wojtkiewicz. Na wstępie zaznaczył, że powinniśmy być dumni z osiągnięć polskich firm z branży kosmicznej w okresie ostatnich 10 lat, czyli od czasu wstąpienia Polski do Europejskiej Agencji Kosmicznej. Wszyscy potencjalni klienci mogą znaleźć w Polsce szereg produktów i usług, które są dostarczane na światowym poziomie, czego dowodem jest ilość kontraktów zrealizowanych przez polskie przedsiębiorstwa dla ESA oraz innych agencji na świecie."

"Mamy świetne firmy, które dostarczają dane satelitarne, oprogramowanie, komponenty elektroniczne dla wielu międzynarodowych misji. Kiedyś zastanawialiśmy się czy polskie podmioty w ogóle mogą konkurować, tak oczywiście i teraz jeszcze lepiej to widzimy." "Czy warto inwestować w polski sektor kosmiczny? Tak oczywiście, że warto. W Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego mamy firmy, które 10 lat temu zatrudniały po 5 czy 6 osób, teraz jest to liczba ponad 200 nowych specjalistów, którzy w Polsce zdobyli wiedzę i realizują projekty wspólnie z ESA." - mówił Paweł Wojtkiewicz.

Kolejne pytania zostały skierowane do gościa honorowego wydarzenia, czyli Josefa Aschbachera, który jest Dyrektorem Generalnym Europejskiej Agencji Kosmicznej. "Polska wkracza w zupełnie nową ligę i ma niezwykle dużą szanse, aby wypromować i rozwinąć swoje technologie oraz potencjał intelektualny. Sektor kosmiczny jest w waszym kraju na bardzo dobrym poziomie i trzeba pamiętać, że ciągłe rozwijanie go będzie wpływać tylko na korzyść dla Polski. Widzę to także po innych krajach, które wcześniej zdecydowały się podjąć decyzję o zwiększeniu składki." - opisał Josef Aschbacher. Dodał, że dobrym przykładem jest program obserwacji Ziemi Copernicus, z którego obecnie korzysta wiele podmiotów. Wspiera działania z zakresu ochrony środowiska, ochrony ludności i bezpieczeństwa, więc inwestycja w jego realizację przynosi ważne korzyści.

Jak zaznaczył Dyrektor Generalny ESA, sektor kosmiczny dynamicznie się rozwija i takich projektów które będą potrzebowały nakładów finansowych będzie więcej, dlatego jest to szansa dla takich krajów jak właśnie Polska, aby aktywnie w tym uczestniczyć. "Cieszę się z tego, że obecnie udało się Polsce sfinansować lot polskiego astronauty na Międzynarodową Stację Kosmiczną, przy okazji testując tam polskie technologie. Będzie to z pewnością inspirujący moment dla wielu osób w Polsce, co także przyniesie pozytywne efekty m.in. we wzroście zainteresowania tematyką technologii kosmicznej, a przecież tak tworzą się nowe talenty i specjaliści."

Josef Aschbacher zwrócił także uwagę na to, że w Polsce mamy bardzo wykwalifikowaną kadrę inżynierów, a także rozwinięty system edukacji, ale ważnym jest, aby nie uciekali oni za granicę, a co najgorsze poza granice Europy. Dlatego ESA oferuje staże dla polskich naukowców i już teraz polscy inżynierowie są zaangażowani w wiele flagowych misji agencji. Przypomniał na koniec, że inwestycje o których mowa to po prostu wkład w rozwój kraju i możemy być dumni z ostatnich decyzji. "Wraz z ogłoszonymi dziś inwestycjami, Polska pozycjonuje się jako kraj kosmiczny i kluczowy partner w sektorze kosmicznym zarówno w Europie, jak i na świecie." - oznajmił Dyrektor Generalny ESA.

Podsekretarz Stanu MRiT, Kamila Król podkreśliła, że sektor kosmiczny jest przyszłością i powinniśmy gonić mocarstwa, które już w tym zakresie przodują. Jak dodał Podsekretarz Stanu, Polska jest obecnie liderem w Europie Środkowo-Wschodniej jeśli chodzi o stan tego sektora kosmicznego, posiadając przy tym ponad 400 podmiotów działających w tym zakresie. "Przyszedł czas, żeby popularyzować i rozprzestrzeniać nowe technologie i wprowadzać całościowe produkty na rynek, a nie tylko poszczególne elementy składowe." - dodała Wiceminister. Podsekretarz Stanu przytoczyła również dane liczbowe: "od 2014 r. do I kwartały 2023 r. około 215 podmiotów realizowało kontrakty z ESA. Te projekty opiewały na mniej więcej 140 mln EUR". Polska z nową składką członkowską zajmuje obecnie 8. pozycję wśród płatników ESA.

Kamila Król zauważyła, że ważne jest, aby budować konkurencyjność na arenie międzynarodowej i jako kraj ciężko byłoby nam to zrobić. Członkostwo w ESA zdecydowanie to ułatwia, co było jednym z motywów zwiększenia składki członkowskiej. "Współpraca z ESA jest wielowymiarowa. To nie tylko środki finansowe i kontrakty, ale również wymiana informacji z innymi państwami o sukcesach i porażkach, które uczą. To również infrastruktura ESA, która jest bardzo dobrze przygotowana i dostępna dla beneficjentów różnych projektów. Warto inwestować w kosmos. Kosmos to przyszłość!" - dodała wiceminister.