Podsumowanie miesiąca - kwiecień 2023 r.

1. Ogłoszenie członków załogi misji Artemis II

Kwiecień zaczęliśmy od informacji o członkach załogi do przyszłej misji Artemis II. W poniedziałek 3 kwietnia br. o godzinie 17 czasu polskiego rozpoczęła się transmisja na żywo zorganizowana przez NASA oraz Kanadyjską Agencję Kosmiczną (CAS), podczas której ogłoszono, że Księżyc oblecą astronauci Christina Hammock Koch, Victor Glover, Reid Wiseman oraz Jeremy Hansen z Kanady. Start rakiety Space Launch System (SLS) z kapsułą Orion oraz czteroosobową załogą w ramach Artemis II będzie miał miejsce w 2024 r. z Centrum Kosmicznego im. Johna F. Kennedy'ego na Florydzie. Według założeń kapsuła Orion zostanie przetestowana przez załogę oraz kontrolerów misji z Centrum Lotów Kosmicznych imienia Lyndona B. Johnsona w Houston w Teksasie, którzy sprawdzą m. in. systemy komunikacyjne i nawigacyjne, aby potwierdzić ich gotowość do podróży na Księżyc.

2. Virgin Orbit ogłosiło upadłość

Ostatnie tygodnie są również obejmowały również przykre informacje ze świata biznesu, czego przykładem była informacja o złożeniu wniosku przez Virgin Orbit o ochronę przed wierzycielami, co w praktyce oznacza upadłość firmy, która przez ostatnie tygodnie próbowała rozwiązać problemy finansowe, aby umożliwić dalszą działalność na rynku. Początkowo, firma wstrzymała swoje działania i wysłała większość pracowników na bezpłatne urlopy, mając nadzieje na sfinalizowanie planu inwestycyjnego, który miałby wyciągnąć firmę ze skraju bankructwa. Zarządowi nie udało się rozwiązać problemu finansowego, czego pokłosiem było zwolnienie 85% pracowników (mogą oni ubiegać się o nowe stanowiska w Virgin Galactic). Jednak krytycznym wydarzeniem dla całej sytuacji wydaje się być niepowodzenie misji o nazwie "Start Me Up".

3. Start misji JUICE

Kwiecień był zdecydowanie powodem do dumy dla polskiego sektora kosmicznego. Do głównych projektów, w których mogliśmy zauważyć znaczący wkład polskich inżynierów był start sondy JUICE (Jupiter Icy Moons Explorer), czyli urządzenia, którego głównym zadaniem jest zbadanie księżyców Jowisza.Trzy z dziesięciu instrumentów zostały zrealizowane dzięki udziałowi polskich podmiotów, w tym przede wszystkim Centrum Badań Kosmicznych PAN, które stało za częścią naukową oraz projektowało prototypy instrumentów i wykonywało modele lotne, oraz firmy Astronika Sp. z o.o, jako projektanta modeli kwalifikacyjnych i lotnych.

4. Polska i USA zwiększają współpracę wojskową w kosmosie

Pozostając w temacie polskiego sektora kosmicznego nie sposób pominąć podpisanego w kwietniu porozumienia pomiędzy Polską Agencją Kosmiczną, Ministerstwem Obrony Narodowej a także US Space Command, które reprezentowało Departament Obrony USA, o udostępnianiu informacji dotyczących Świadomości Sytuacyjnej w Przestrzeni Kosmicznej (Space Situational Awareness – SSA) w ramach tzw. USSPACECOM Data Sharing Programme. Program pozwala na zwiększenie bezpieczeństwa i stabilności oraz zrównoważony rozwój działań w przestrzeni kosmicznej.

5. Fundusze na rozwój sektora kosmicznego w Korei Południowej i Kanadzie

W tym miesiącu na łamach naszego portalu podjęliśmy się analizy planów rozwojowych sektora kosmicznego państw, a konkretnie Korei Południowej oraz Kanady. Jeśli chodzi o pierwsze z tych krajów należy zaznaczyć, że plan finansowy na 2023 r. uwzględnia 674 mln USD na działania tj., rozwój krajowego przemysłu kosmicznego, opracowanie rakiety nośnej nowej generacji oraz wzmocnienie bezpieczeństwa państwa przy wykorzystaniu technologii kosmicznych. Jeśli chodzi o Kanadę, tamtejszy rząd przeznaczy miliardy dolarów na projekty, tj. kontynuacja udziału w Międzynarodowej Stacji Kosmicznej do 2030 r., dalsze badania eksploracji Księżyca lub wsparcie kanadyjskiego przemysłu kosmicznego i pomoc w przyspieszeniu rozwoju nowych technologii.

6. Lot testowy systemu nośnego Starship

Największym wydarzeniem w kwietniu był bezsprzecznie lot testowy największego w historii systemu nośnego Starship od SpaceX. Misji nie można było uznać w pełni za udaną, ponieważ już w pierwszych chwilach lotu można było zauważyć, że nie wszystko idzie zgodnie z planem, gdyż co kilka sekund wyłączał się kolejny silnik Raptor, znajdujący się w dolnym stopniu rakiety. Jeszcze przed separacją stopni systemu Starship zaczął tracić prędkość oraz opadać w niekontrolowany sposób, aby po ok. 4 minutach lotu doszło do wybuchu spowodowanego wysłaniem sygnału samo destrukcji nad wodami Zatoki Meksykańskiej (35 km nad Ziemią). Choć część specjalistów ocenia start za połowiczny sukces, z którego można wyciągnąć wnioski na przyszłość, należy podkreślić, że skutkiem były również potężny zniszczenia platformy startowej oraz rozrzucenie szczątków rakiety na sąsiednie miejsca zamieszkania oraz rezerwaty przyrody.

7. Japoński, prywatny lądownik podjął próbę lądowania na Księżycu

Kwiecień mogliśmy zakończyć przełomowym wydarzeniem dla Japonii. 25 kwietnia br. japoński lądownik, opracowany przez prywatną firmę ispace miał podjąć próbę lądowania na Księżycu, co uczyniłoby z producenta pierwszy tego typu podmiot, który wysłał swój lądownik na powierzchnię Księżyca, a Japonia zapisałaby się w historii jako czwarte państwo po Stanach Zjednoczonych, Rosji oraz Chinach, któremu udało się wylądować na naturalnym satelicie Ziemi. W pewnym momencie kontrolerzy lotu stracili połączenie ze statkiem kosmicznym. Przypuszcza się, że ostatecznie Hakuto-R rozbił się o powierzchnię Księżyca.