NAUKA I EDUKACJA
Podsumowanie miesiąca: październik 2023
W październiku br. zarówno w Polsce, jak i na świecie byliśmy świadkami kolejnych ważnych wydarzeń oraz zapowiedzi w świecie nowych technologii i eksploracji kosmosu. Miesiąc ten rozpoczął się od Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego w Baku, gdzie polski sektor zdecydowanie zaznaczył swoją obecność. W przypadku światowych wydarzeń szczególnie wartym uwagi było rozpoczęcie misji Psyche, która ma na celu zbadanie asteroidy wartą biliardy dolarów. Oprócz tego działo się wiele innych, niezwykle ciekawych rzeczy, z których kilka przedstawiamy Państwu w poniższym podsumowaniu.
Początek października to czas, w którym w głównej mierze oczy obserwatorów z całego świata zwrócone były w kierunku Azerbejdżanu, a dokładniej Baku. Odbywał się tam Międzynarodowy Kongres Astronautyczny (IAC 2023), który był szczególnie ważnym wydarzeniem dla polskiego sektora kosmicznego, gdyż w trakcie konferencji odbywało się głosowanie dotyczące gospodarza IAC w 2026 r. Jednym z kandydatów była Polska, lecz tym razem nie udało się osiągnąć celu, gdyż wybranym krajem została finalnie Turcja. Mimo to udało się wiele osiągnąć dla naszego kraju, ponieważ odbyło spotkanie sygnatariuszy Artemis Accords pod przewodnictwem Polski, a firmy z polskiego sektora zyskały nowych partnerów, w tym firma SatRev podpisała umowę z koreańską spółką telePix, z kolei Creotech Instruments zawarł porozumienia z podmiotami z Kazachstanu.
W październiku odbył się wyczekiwany przez wielu drugi lot testowy polskiej rakiety suborbitalnej Perun. art został wykonany z Centralnego Poligonu Sił Powietrznych w Ustce. Tym razem system osiągnął wysokość 12 km nad powierzchnią Ziemi. ak poinformowała firma SpaceForest, w 28 sekundzie lotu, na wysokości 10 km nastąpiła awaria silnika, w wyniku której zdecydowano się przerwać misję. Po osiągnięciu pułapu 12 km elementy rakiety zaczęły bezpiecznie opadać do Bałtyku, po czym zostały podjęte z wody w obszarze poligonu. Głównym celem drugiego lotu był test nowych, poprawionych algorytmów sterowania.
Ubiegły już miesiąc można także nazwać historycznym dla Polski, ze względu na oficjalne potwierdzenie umowy, na podstawie której nasz kraj zbuduje konstelację składającą się z przynajmniej czterech satelitów, w tym trzech optoelektronicznych i jednego radarowego. Po raz pierwszy poinformowała o tym wiceminister rozwoju Kamila Król w wywiadzie dla Space24.pl, natomiast przed kilkoma dniami dowiedzieliśmy się, że umowa weszła w życie. Systemy rozpoczną działanie w 2027 r., a koszt ich budowy to 85 mln EUR.
Czytaj też
20 października br. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA), we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Technologii (MRiT) oraz Polską Agencją Kosmiczną (POLSA) zakończyła ocenę merytoryczną w naborze eksperymentów do realizacji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Nadesłano rekordową liczbę 66 zgłoszeń. W wyniku oceny przeprowadzonej wspólnie przez ESA i POLSA, została opracowana wstępna lista obejmująca 18 eksperymentów. Obecnie trwa proces pogłębionej analizy wykonalności przyjętych eksperymentów, który może potrwać kilka tygodni.
Autor. NASA/Flickr
Kończąc kwestie związane z polskim sektorem kosmicznym warto przypomnieć także o niezwykle ciekawej i zarazem ważnej wiadomości, jaką była informacja o podjęciu współpracy firmy SpaceForest z Wojskową Akademią Techniczną (WAT). List intencyjny w tej sprawie podpisano 17 października br. - poinformowała Wojskowa Akademia Techniczna na swojej stronie internetowej. Wieloaspektowe wspieranie przygotowania kadr oficerskich i podoficerskich wojsk przeciwlotniczych oraz wspieranie rozwoju krajowych technologii rakietowych, w szczególności rozwiązań przeznaczonych na potrzeby Sił Zbrojnych RP, to główne obszary deklarowanej współpracy.
6. Misja Psyche. NASA zbada asteroidę wartą biliardy dolarów
Przenosząc się za ocean należy rozpocząć od misji Psyche, która ma na celu zbadanie asteroidy wartej bilardy dolarów. Misja wystartowała 13 października br. z Kennedy Space Center na pokładzie systemu nośnego od SpaceX - Falcona Heavy. Asteroida Psyche krąży wokół Słońca w pasie pomiędzy Marsem a Jowiszem i została zaklasyfikowana do kategorii M, co potwierdza jej bogactwo w metale. Warto jednak zaznaczyć, że naukowcy nie są do końca świadomi o jakich metalach właściwie mówimy. NASA zauważa, że Psyche może być także odsłoniętym jądrem starożytnej protoplanety, czyli etapu wczesnego formowania się planety.
Autor. NASA JPL
Czytaj też
7. Amazon konkurencją dla SpaceX? Testowe satelity już na orbicie
Kolejną wartą uwagi misją było wyniesienie pierwszych prototypowych satelitów projektu Kuiper firmy Amazon na pokładzie systemu nośnego Atlas V. Kuipersat-1 i Kuipersat-2 są pierwszymi składnikami przyszłej megakonstelacji satelitarnej, która ma zapewnić dostęp do szerokopasmowego internetu. Warto dodać, że usługi świadczone przez amerykańskiego giganta technologicznego mają stanowić konkurencję dla internetu satelitarnego zapewnianego przez konstelację satelitów Starlink, opracowanych przez SpaceX - firmę Elona Muska. Megakonstelacja, według informacji podanych przez Amazon, będzie składać się z 3236 jednostek.
8. Kara za zaśmiecanie kosmosu. To pierwszy przypadek w historii
W październiku br. byliśmy świadkami także innego historycznego wydarzenia. Mowa bowiem o tym, że władze USA po raz pierwszy w historii nałożyły grzywnę na firmę, która zostawiła starego satelitę na orbicie okołoziemskiej. Federalna Komisja Łączności (FCC) ukarała Dish Network grzywną w wysokości 150 tys. dolarów. Grzywna w wysokości 150 000 USD stanowi niewielką część całkowitych przychodów firmy Dish, które w 2022 r. wyniosły 16,7 mld USD.
9. Indie zapowiadają załogowy lot na Księżyc oraz test nowej kapsuły
W opisywanym okresie dowiedzieliśmy się także o niezwykle ambitnych planach Indii. Premiera zapowiedział lądowanie indyjskiego astronauty na Srebrnym Globie oraz budowę własnej stacji kosmicznej, która ma powstać do 2035 r. Do lotów na Bharatiya Antariksha Station będzie wykorzystywany załogowy statek kosmiczny Gaganyaan, którego pierwszy lot z trójką astronautów na pokładzie powinien odbyć się w 2025 r. Co ciekawe kapsuła Gaganyaan odbyła swój pierwszy lot testowy w październiku br., którego celem było sprawdzenie systemu ucieczkowego oraz powrotu modułu załogowego. Misja o oznaczeniu TV-D1 zakończyła się sukcesem.
Październik to także kolejne artykuły z serii „Widziane z orbity”. W opisywanym miesiącu skupiliśmy się na zdjęciach satelitarnych ukazujących skutki ataków na rosyjskie bazy lotnicze, rozpoczęcia wojny między Izraelem i Hamasem oraz przygotowań Izraela do operacji lądowej, a także dostaw północnokoreańskiej broni do Rosji. Dzięki temu po raz kolejny przekonaliśmy się jak istotną rolę w tej wojnie odgrywa wywiad satelitarny. Przy okazji zapraszamy do obserwowania naszej serii, która dostarcza wielu ciekawych informacji, szczególnie w przypadku tematu trwającej wojny na Ukrainie.
Czytaj też
Na koniec chcielibyśmy podkreślić, że opisywane wydarzenia to tylko część tego co działo się w październiku br. w świecie technologii kosmicznych i eksploracji kosmosu. Przed nami kolejny, równie owocnie zapowiadający się miesiąc, zatem zachęcamy Państwa do śledzenia naszej strony internetowej, mediów społecznościowych oraz nadrobienie zaległości z opisanego wyżej przedziału czasowego.